KINO: ?Nie patrz w górę?; KSIĄŻKA: ?Dług honorowy? Wojciecha Chmielarza; SERIAL TV: ?Sukcesja?

. | 1 stycznia 2022

KINO: ?Nie patrz w górę?. Trafna satyra na klimatyczny denializm

Fabuła filmu Nie patrz w górę wydaje się być utartym schematem filmu katastroficznego w stylu Armageddona. Dwójka amerykańskich astrofizyków (Leonardo DiCaprio i Jennifer Lawrence) odkrywa kometę, która w ciągu pół roku rozbije się na Ziemi i doprowadzi do całkowitej zagłady naszej planety. To odkrycie zostaje szybko zweryfikowane przez innych naukowców.

Tu jednak kończą się podobieństwa z klasycznym kinem katastroficznym. Ani prezydentka (Meryl Streep), ani media nie traktują tej informacji poważnie. Programy telewizyjne i media społecznościowe są nastawione jedynie na ?pozytywne? informacje. Naukowcom trudno jest się przebić z apokaliptyczną wiadomością do milionów widzów.

Mimo że widać zbliżającą się kometę gołym okiem, prezydentka nawołuje, aby ?nie patrzeć w górę?, bo przecież katastrofa wpłynęłaby negatywnie na jej notowania. Zainicjowany ruch ?Nie patrz w górę? zrzesza tysiące sceptyków, którzy nie wierzą w zagładę, lub twierdzą, że jest to ?spisek żydowski?.

Natomiast arogancki miliarder i szef korporacji technologicznej (czysta aluzja do Elona Muska i Jeffa Bezosa) chce zarobić miliony na drogocennych minerałach ukrytych we wnętrzu komety poprzez rozbicie jej na tysiące małych części, które spadłyby do oceanu. Swoją operację opiera on na pseudonaukowych dowodach i publikacjach. Ten plan oczywiście podoba się prezydentce, która chodzi na pasku biznesmena i liczy na kolejną kadencję. Nie trzeba być geniuszem, aby odgadnąć, czym może skończyć się chora ambicja miliardera.

Nie patrz w górę to satyra na klimatyczny denializm, a zbliżająca się kometa jest oczywiście alegorią postępującej katastrofy klimatycznej. Zresztą film można interpretować także w kontekście obecnej pandemii, której skutki i zagrożenie są cały czas umniejszane przez rządy i biznes. Nie patrz w górę jest pełna śmiesznych i mniej śmiesznych gagów (świetna rola Jonaha Hilla, szefa personelu Białego Domu i syna prezydentki).

Mogłoby się wydawać, że zastosowany w filmie slapstick jest absurdalny. Jednak jest jak najbardziej na miejscu, gdyż idealnie pokazuje absurd sytuacji w którym ostrzeżenia naukowców od wielu lat są notorycznie ignorowane przez polityków. Film pokazuje, że nawet w obliczu nieuchronnej katastrofy, ważniejsze są krótkowzroczne cele polityków i korporacyjne zyski.

Mimo że film można zaliczyć do komedii, powinien być potraktowany jak najbardziej poważnie. To nie tylko groteska, ale także dobitna krytyka komercyjnych mediów, zachwytu nad Big Techem i próżnymi ?wizjonerami? w stylu Muska czy Bezosa, których działalność przyczynia się do zagłady.

Nie patrz w górę charakteryzuje też niecodzienny montaż, który często przypomina konwencję teledysku (podobny zabieg zastosował reżyser Adam McKay w swoim poprzednim filmie o kryzysie finansowym ? Big Short).

Współtwórcą scenariusza jest David Sirota, redaktor lewicowego magazynu Jacobin, który pisał przemówienia także dla Berniego Sandersa (lewicowego polityka amerykańskiego). Obraz trwa ponad dwie godziny, jednak dobra akcja i dialogi sprawiają, że film ogląda się jednym tchem. Przede wszystkim Nie patrz w górę jest kolejnym ostrzeżeniem: katastrofa klimatyczna jest realna, tak jak zbliżająca się kometa. Wszyscy musimy patrzeć w górę!

Nie patrz w górę jest dostępny na platformie Netflix od połowy grudnia.
Produkcja: USA
Scenariusz i reżyseria: Adam McKay
W rolach głównych: Leonardo DiCaprio, Jennifer Lawrence, Rob Morgan, Jonah Hill, Mark Rylance, Meryl Streep i Cate Blanchett.
Czas trwania filmu: 138 minut.

KSIĄŻKA: ?Dług honorowy? Wojciecha Chmielarza

Dług honorowy to najnowszy kryminał Wojciecha Chmielarza.

Akcja książki rozgrywa się w małej fikcyjnej wsi Wilki na Pojezierzu Lubuskim, do której trafia Bezimienny. Ten główny bohater, typ samotnego mściciela (znany z poprzedniej książki Chmielarza ? Prostej Sprawy), stara się rozwikłać morderstwo licealistki. Sprawa ta została pozornie rozwiązana, ale Bezimienny trafia na prawdziwy i bardziej złożony powód zamordowania licealistki.

Chmielarz w bardzo dobry sposób opisał zarówno lokalną społeczność małej wsi, ale także środowisko studentów z Warszawy wraz z ich politycznymi przekonaniami (od Konfederacji po partię Razem). Autor nawiązuje też do popularności skrajnej prawicy (komendant policji w Wilkach działał w nazistowskiej organizacji w latach dziewięćdziesiątych), przemocy antyromskiej i incelizmu ? część młodych bohaterów zainspirowana była zamachem Breivika na wyspie Ut?ya w Norwegii.

Akcja Długu honorowego jest wartka, dialogi oddają realizm sytuacji i postaci, a najważniejsze, że książka niesie ze sobą także antyrasistowskie przesłanie.

Dług honorowy
Wojciech Chmielarz
Wydawnictwo Marginesy, 2021
400 str.

SERIAL TV: ?Sukcesja?

Z każdym sezonem Sukcesja staje się coraz lepszym serialem, zarówno pod względem fabuły, jak i wykonania.

Trzeci sezon serialu można już oglądać od kilku tygodni. Dziewięć nowych odcinków to kontynuacja perypetii Logana Roya (w tej roli genialny Brian Cox), potentata medialnego (postać oparta na Rupercie Murdochu) zwaśnionego ze swoim dziećmi, które niecierpliwe czekają na przejęcie kontroli nad koncernem.

Sukcesja to nie tylko doskonała krytyka i wgląd w próżne i odrażające życie najbogatszych (rewelacyjne sceny przyjęcia urodzinowego i wesela), ale także wnikliwa analiza globalnego korporacyjnego kapitalizmu, w którym liczy się tylko zysk.

W jednym z odcinków możemy zobaczyć również jak wygląda ?demokratyczny? sposób wybierania kandydata na prezydenta Stanów Zjednoczonych podczas konwencji partyjnej. Zdesperowani kandydaci szukający darczyńców i ludzi kontrolujących media godzą się na różnego rodzaju upokorzenia.

W jednej ze scen cała rodzina Royów dyskutuje nad tym, kto byłby z ich punktu widzenia najlepszym prezydentem, wykpiwając przy tym głosowanie powszechne. Sukcesja to świetne połączenie dramatu z komedią (dialogi wypełnione są ciętymi i dosadnymi ripostami). Serial nie jest pozbawiony napięcia, którego kulminacją jest oczywiście ostatni odcinek serii.

Sukcesja, sezon trzeci (HBO GO Polska)
Twórca serii: Jesse Armstrong
W rolach głównych: Brian Cox, Jeremy Strong, Kieran Culkin, Sarah Snook, Nicholas Braun i Matthew Macfadyen.
Czas trwania odcinka: około 60 minut.

Maciej Bancarzewski

Tags: Featured