Pogoń za zyskiem niszczy planetę – Zatrzymać masowe wymierania gatunków!
W maju ukazał się przełomowy raport zawierający ostrzeżenie, że w ciągu najbliższych dekad może dojść do zagłady ponad miliona gatunków zwierząt i roślin.
Raport nie pozostawia złudzeń: działalność człowieka powoduje niszczenie naturalnych ekosystemów, a zachodzące zmiany klimatu zagrażają istnieniu wielu gatunków oraz życiu zwykłych ludzi.
Wnioski płynące z ustaleń naukowców mrożą krew w żyłach. Grozi nam wyginięcie ponad 40 procent płazów, jednej trzeciej ssaków morskich oraz co najmniej dziesięciu procent owadów.
Zanieczyszczenie mórz tworzywami sztucznymi wzrosło od 1980 r. dziesięciokrotnie, a spływające rzekami nawozy tworzą w wodach przybrzeżnych tzw. ?martwe strefy? o łącznej powierzchni większej niż terytorium Wielkiej Brytanii.
Opracowany przez 145 naukowców na zlecenie Międzyrządowej Platformy Naukowo-Politycznej w sprawie Różnorodności Biologicznej i Funkcjonowania Ekosys- temów (IPBES) raport jest pierwszym, który obejmuje ten zakres zagadnień.
?Podkopujemy fundamenty gospodarki, utrzymania, bezpieczeństwa żywnościowego, zdrowia oraz jakości życia na całym świecie? ? ostrzega przewodniczący IPBES Robert Watson. ?Nie jest jeszcze za późno na zmiany, ale muszą one zacząć się już teraz i muszą być wprowadzane na wszystkich poziomach: od lokalnego po globalny?.
Wkroczyliśmy właśnie w okres szóstej katastrofy związanej z masowym wymieraniem gatunków, którego tempo jest znacznie podwyższone. Skutki tego zjawiska są widoczne już teraz ? rodzime gatunki większości głównych siedlisk lądowych skurczyły się od 1900 r. o co najmniej 20 procent. Główną przyczyną jest utrata siedlisk spowodowana zmianami klimatu i ingerencją człowieka. W raporcie jest mowa na przykład o tym, że dla około pół miliona gatunków lądowych brakuje siedlisk na tyle dużych, by zapewniały one przetrwanie w długiej perspektywie czasowej.
Zagrożona jest produkcja żywności. Spadek liczby owadów zapylających, m.in. pszczół, zagraża kluczowym uprawom, a w wyniku degradacji gleby zmalała produktywność na 23% obszarów upraw.
W raporcie opisano również, w jaki sposób w wyniku ingerencji człowieka zniszczone zostały złożone zależności pokarmowe między wieloma gatunkami zwierząt i roślin oraz zrujnowane zostały naturalne siedliska. ?Błyskawicznie tracimy różnorodność wewnątrzgatunkową, międzygatunkową i ekosystemową oraz wielu istotnych aspektów oddziaływania przyrody, ale nadal mamy środki, aby zbudować zrównoważoną przyszłość ludzi i planety? ? podkreśla jedna z autorek ? Sandra Diaz.
W raporcie wymieniono pięć najważniejszych czynników po- wodujących zmiany przyrodnicze. Najważniejszym z nich są zmiany w sposobie gospodarowania zasobami lądowymi i morskimi, a w dalszej kolejności: bezpośrednia eksploatacja organizmów, zmiana klimatu, zanieczyszczenia oraz inwazje obcych gatunków.
Swoją działalnością człowiek przeobraził już trzy czwarte obszarów lądowych i dwie trzecie ekosystemów morskich. Niszczone są lasy, aby zrobić miejsce dla hodowli zwierząt i uprawy roślin. Intensywne metody upraw powodują niebezpieczne obniżenie jakości gleby.
Raport wzywa do przeprowadzenia transformacji ekonomicznej, społecznej, politycznej i technologicznej.
Autorzy nie mają wątpliwości, że ?kluczem do zagwarantowania ludzkości zrównoważonej przyszłości jest ewolucja globalnego systemu finansowo- gospodarczego w stronę zrównoważonego globalnego modelu gospodarczego?. Według Watsona próba wprowadzenia tego rodzaju zmian ?może spotkać się ze sprzeciwem ze strony osób mających interes w utrzymaniu istniejącego stanu rzeczy, ale sprzeciw ten może zostać przezwyciężony dla szerszego dobra społecznego?.
Autorzy mają nadzieję, że ich raport przyczyni się do wzrostu presji wywieranej na polityków w obliczu ekologicznej i klimatycznej katastrofy.
W zeszłym roku miało miejsce wzmożenie aktywności ruchu klimatycznego. Na całym świecie zastrajkowało półtora miliona uczniów, a ruch Extinction Rebellion (XR) przeprowadził liczne happeningi, duże protesty i okupacje.
Wspomnianymi w raporcie ludźmi, którzy mają żywotny interes w obronie dotychczasowego porządku, są grube ryby branż paliw kopalnych i korporacji lotniczych oraz magnaci żeglugowi, a także wspierający ich politycy. Te grupy będą torpedować wszelkie próby zakwestionowania istniejącego stanu rzeczy, ponieważ umożliwia im on czerpanie zysków bez oglądania się na konsekwencje dla licznych gatunków zwierząt i roślin.
Aby możliwe było zbudowanie zrównoważonego socjalistycznego społeczeństwa, w którym na pierwszym miejscu jest interes zwykłych ludzi i dobro planety, potrzebujemy wielomilionowego oddolnego ruchu.
Sarah Bates
Tłumaczył Łukasz Wiewiór
Category: Gazeta - lipiec-sierpień 2019
Subscribe
If you enjoyed this article, subscribe to receive more just like it.
