Wybory w Szwecji – Niebezpieczny wzrost wpływów faszystów

. | 1 października 2018

Przeciwnicy faszystowskiej partii Szwedzcy Demokraci.

Wyniki wyborów w Szwecji powinny nas mocno niepokoić, nie są jednak żadnym zaskoczeniem. Dotychczasowa, centrowa polityka znalazła się w ślepym zaułku.

Każdy z dwóch głównych rywali, konserwatywni Moderaci oraz socjaldemokraci, utracił część poparcia, co doprowadziło do sytuacji, że żadna z tworzonych przez nich dwóch koalicji nie może ogłosić się zwycięzcą.

Oba bloki trwają w mariażu z neoliberalnym konsensusem ekonomicznym, którego skutkiem były i są deregulacja, prywatyzacja, uchwalanie budżetu bez deficytu oraz mniejsze bezpieczeństwo na rynku pracy.

Szwecja, ze swoim najszybszym spośród wszystkich państw OECD wzrostem nierówności dochodowych, może się dziś uważać za raj dla bogaczy. Rzadko wspomina się na przykład o tym, że w efekcie ostatniego kryzysu finansowego znikło tu ponad 100 tys. miejsc pracy w sektorze przemysłowym.

Kłopot w tym, jaka jest dostępna alternatywa. Największym zwycięzcą wyborów okazała się faszystowska partia Szwedzkich Demokratów, choć spodziewano się, że może osiągnąć jeszcze lepszy wynik (zdobyła 17,5% głosów, o 4,6 pkt proc. więcej niż w poprzednich wyborach). SD udaje się wywierać silny wpływ na krajową politykę. W ciągu zaledwie dwóch lat Szwecja z kraju o najbardziej otwartych granicach stała się tym o najbardziej zamkniętych. Prasa, zwłaszcza prawicowa, dowodzi zaś, że SD nie są wcale bardziej radykalni od Partii Lewicy i mogliby stanowić sojusznika dla Moderatów. Jak widać, prawicowe metody walki z rasizmem to zasadniczo stawanie się samemu lepszym rasistą.

Problem rasizmu próbowano bagatelizować i patrzeć na SD jak na partię niezadowolenia, przekonując nas, że powinniśmy się wsłuchiwać w głosy wyborców ?zatroskanych? kwestią imigracji. Szwedzcy Demokraci dążą jednak do zbudowania ruchu faszystowskiego. (Ich matecznikiem i bastionem jest Skania, południowy region Szwecji, mający długą tradycję zarówno faszyzmu, jak i lokalnych rasistowskich partii niezadowolenia. Aż 39,2% głosów uzyskali SD w mieście Sjöbo, tym samym, gdzie w czasie II wojny światowej szwedzcy naziści planowali utworzenie obozu koncentracyjnego.) Wzrost popularności SD przyczynia się rów- nież do powstawania bardziej otwar- cie nazistowskich organizacji, takich jak Alternatywa dla Szwecji czy wcześniej Narodowi Demokraci.

A co z lewicą? Partia Lewicy zwiększyła swój stan posiadania, polepszając wynik z 5,7% do 8%, co zaś być może jeszcze ważniejsze, szybko przybywa jej nowych członków. W tym momencie jest ich 25 tys., z czego 5 tys. dołączyło do partii od czerwca tego roku. Zieloni oraz Inicjatywa Feministyczna straciły łącznie 5,1% głosów ? Lewicy nie udało się zagospodarować tego wolnego elektoratu, przez co w ostatecznym rozrachunku cały blok ?czerwony? zanotował stratę. Problem z Lewicą jest taki, że wchodząc w koalicję z socjaldemokratami i Zielonymi, również przyjęła ona neoliberalny model gospodarki. Trudno więc upatrywać w niej szansy na radykalną zmianę.

Najwyraźniejszymi zwycięzcami wyborów pozostają te partie, które zaprezentowały się jako najwyrazistsza ideologiczna alternatywa wobec neoliberalnego centrum.

Warto zaznaczyć, że socjaldemokraci zaczęli odrabiać straty w sondażach dopiero wtedy, gdy pod koniec kampanii z kwestii prawa i porządku publicznego przerzucili się na debatę o zwiększeniu zabezpieczeń społecznych. Za mało i za późno, by znacząco wpłynąć na aktualny układ sił, widać jednak, jak wiele można osiągnąć dzięki polityce klasowej.

To, czego nam dziś potrzeba, to oddolny ruch, który będzie w stanie połączyć antyfaszyzm bez jakichkolwiek ustępstw na rzecz rasistów z walką w takich obszarach, jak mieszkalnictwo, emerytury czy sprzeciw wobec prywatyzacji, przywrócić debacie publicznej wymiar klasowy oraz sprawić, by alternatywne wizje ekonomii stały się centralnym punktem wszelkich dyskusji politycznych.

Ze Szwecji ?sa Hjalmers

i Patrik Vulkan

Tłumaczył Grzegorz Maziarski

Tags: Featured