KINO: 4 filmy – Papusza, Igrzyska śmierci: W pierścieniu ognia, Wielki Liberace, Wyścig

Papusza –
Wielokulturowe
oblicze Polski

Od czasów PRL budowany jest mit, iż polska kultura jest homogeniczna, a jej twórcami są tylko ?prawdziwi? Polacy, przekonani o mesjańskiej roli narodu.

Stąd też powszechnie hołubione są wątpliwej jakości dzieła ?ku pokrzepieniu serc?. Autorzy nie wpisujący sie w ten ?patriotyczny? schemat często są zapominani.

Zupełnie po macoszemu traktuje się także ?obcą? sztukę romską. Doskonałym przykładem na tę kulturową ignorancję jest twórczość Bronisławy Wajs, zwanej także Papuszą, jednej z największych poetek powojennej Polski.

Jej nota biograficzna na Wikipedii jest dostępna w ośmiu językach, tym niemniej polska wersja jest najskromniejsza. Bardzo dobrze się stało, iż najnowszy film Krzysztofa Krauze i Joanny Kos-Krauze pod tytułem Papusza przybliża życie i twórczość tej romskiej poetki polskim widzom.

W Papuszy dobrze widzimy w jaki sposób udało się autorce przebić szklany sufit. Papusza to film nakręcony na taśmie czarno-białej, świetnie oddaje realia Polski pierwszej połowy XX wieku. Dodatkowym atutem obrazu jest także użycie oryginalnego języka romskiego. Papusza to film ukazujący prawdziwe, wielokulturowe oblicze polskiej literatury i sztuki.

Papusza w kinach od 15 listopada.

Igrzyska śmierci:
W pierścieniu ognia
Rewolucyjnie

Ekranizacja drugiej części bestsellerowej trylogii Suzanne Collins święci triumfy na całym świecie. Od momentu premiery (22 listopada) W pierścieniu ognia zarobił już 74 miliony dolarów.

Hunger Games to jednak nie tylko rekordowa oglądalność i ogromne zyski wytwórni filmowej. Zarówno powieści jak i ich wersje ekranowe są w wielu aspektach rewolucyjne.

Powieści dla nastolatków rzadko poruszają ważne problemy społeczne i ekonomiczne. Równie rzadko pojawia się w literaturze typ bohaterki jaki reprezentuje normalna szesnastolatka: Katniss Everdeen.

Igrzyska Śmierci przedstawiają nie tak odległy świat (Panem) podzielony na dwanaście biednych dystryktów rządzonych przez potężny Kapitol. Po przegranej rewolucji co roku, każdy z dystryktów poświęca jedną dziewczynę i jednego chłopaka. Muszą oni walczyć na śmierć i życie, niemalże jak starożytni gladiatorzy, a wszystko ku rozrywce bogatego Kapitolu.

Katniss, na ochotnika zgłasza się na udział w Igrzyskach, by uratować swoją młodszą siostrę. Poprzez swoją charyzmę i odwagę Katniss staje się symbolem rewolucji przeciwko barbarzyńskiemu Kapitolowi i niesprawiedliwości społecznej.

W pierścieniu ognia ogląda sie świetnie, ale warto przeczytać także całą trylogię Collins, która niewątpliwie wyłamała sie z ?wampirowego?, bardzo modnego ostatnio schematu literatury młodzieżowej.

Wielki Liberace
Hipokryzja Hollywood

Pod koniec listopada do polskich kin (aż pół roku po światowej premierze) wszedł film Wielki Liberace. Obraz przedstawia historię gwiazdy amerykańskiej estrady polskiego pochodzenia, pianisty Władzia Valentino Liberace.

 Liberace święcił triumfy głównie w latach pięćdziesiątych i siedemdziesiątych grając i śpiewając w kasynach Las Vegas. Prowadził także telewizyjny talk show, grał w filmach, nagrywał dziesiątki płyt . Liberace stał się ikoną amerykańskiej popkultury.

Przez całe swoje życie showman ukrywał swój homoseksualizm. Broniąc swojego wizerunku jako heteroseksualisty sądził się ze swoimi ekskochankami. Panująca powszechnie homo- fobia nie pozwoliła Liberace być naprawdę sobą. Artysta zmarł w 1987 roku poprzez komplikacje wywołane wirusem HIV. Fakt ten był także starannie ukrywany przez współ- pracowników Liberace.

Wielki Liberace pokazuje również hipokryzję obecnego ?wyzwolonego? Hollywood, żadna z tam- tejszych wytwórni nie odważyła się zainwestować w obraz o Władziu Liberace. Film wyprodukowała bardziej telewizyjna i niezależna HBO.

W rolę Liberace wcielił się genialny Michael Douglas, a jego partnera gra równie utalentowany Matt Damon. Reżyserem filmu jest Steven Soderbergh znany z Ocean?s Eleven, ale także z dwuczęściowego filmu o Che Guevarze.

Wyścig
Trzyma w napięciu

Wyścig to film oparty na faktach. Opowiada on historię dwóch kierowców Formuły 1: Austriaka Niki Laudy i Brytyjczyka Jamesa Hunta. Akcja rozgrywa się w latach siedemdziesiątych, kiedy obaj kierowcy rywalizowali ze sobą podczas wielu grand prix.

Osią filmu jest konflikt, ale także i późniejsza przyjaźń obu kierowców. Wydawałoby się, iż nie można zrobić ciekawego filmu na temat Formuły 1. Ta sztuka udała się jednak Ronowi Howardowi (Piękny umysł, Kod da Vinci) . Wyścig trzyma w napięciu od pierwszej do ostatniej minuty.

Film bardzo dobrze oddaje tamtejsze realia, nie tylko na torze wyścigowym. Wyścig pokazuje także bezwzględność koncernów motoryzacyjnych, które w pogoni za zyskiem, gotowe są bardzo szybko pozbyć się ?zużytych? kierowców, tak jak Ferrari uczynił w przypadku Laudy, kiedy ten uległ poważnemu wypadkowi w 1976 roku.

W polskich kinach Wyścig możemy zobaczyć od początku listopada. Atutem filmu jest też genialna muzyka Hansa Zimmera.

 Maciej Bancarzewski

Category: Gazeta - grudzień 2013