Najnowszy album Mdou Moctara. Oaza bluesa z pustyni

. | 1 czerwca 2024

Najnowszy album studyjny Mdou Moctara – Funeral for Justice (Pogrzeb sprawiedliwości) – to bojowy głos sprzeciwu wobec kolonializmu. Moctar jest gitarzystą, wokalistą i autorem tekstów, który gra pustynnego bluesa.

Po docenionym przez krytyków albumie Moctara z 2021 roku, Afrique Victime, muzyk odchodzi od brzmienia z lat 70. z poprzedniego albumu. Album jest bardziej eksperymentalny i ma silniejszy wpływ Tuaregów.

Od końca XIX wieku koczowniczy lud Tuaregów żyjący na Saharze był ofiarą brutalnego francuskiego kolonializmu, któremu opierał się poprzez liczne powstania w XX wieku. W XXI wieku Tuaregowie angażowali się w różne rebelie przeciwko reżimom wspieranym przez zachodni imperializm. Utworzenie współczesnych państw afrykańskich, takich jak Niger, Mali i Libia, podzieliło tradycyjne obszary Tuaregów, czyniąc z nich mniejszość etniczną na ich własnej ziemi.

Rządy krajów tego regionu często marginalizowały i uciskały Tuaregów, ograniczając ich styl życia. Styl pustynnego bluesa zrodził się na tle wyzysku i antykolonialnego oporu. Zaowocowało to panafrykańskim połączeniem tradycyjnych melodii i rytmów Tuaregów z psychodelicznymi dźwiękami afroamerykańskiego bluesa elektrycznego z lat sześćdziesiątych.

Tytułowy utwór albumu zwraca się bezpośrednio do przywódców Afryki. Wzywa ich do wyplątania się z systemu światowego imperializmu i „odzyskania kontroli nad swoimi bogatymi w zasoby krajami, zbudowania ich i nie spania”.

Album Funeral for Justice śpiewany jest głównie w języku Tuaregów Tamasheq – języku, który powoli wymiera, a wielu Tuaregów obecnie wybiera język francuski kolonizatorów. Drugi utwór albumu, Imouhar, wzywa Tuaregów do zachowania swojego języka. Jest to akt antykolonialnego oporu, a także akt kulturowej samoobrony. Przedostatni utwór albumu, Oh France, bezpośrednio odnosi się do francuskiego kolonializmu jednocześnie z odwagą i intymnością, stwierdzając: „Lepiej nam bez (tej) burzliwej relacji”.

Moctar chce zobaczyć porażkę francuskiego i amerykańskiego imperializmu w Afryce, mówiąc: „Nigdy w życiu nie lubiłem Francji w moim kraju. Nie nienawidzę Francji ani Francuzów, nie nienawidzę też Amerykanów. Ale nie popieram ich manipulacyjnej polityki, tego co robią w Afryce. Chcemy być wolni, musimy się uśmiechać, rozumiesz?”.

Mataio Austin Dean
Tłumaczył Maciej Bancarzewski

Funeral For Justice jest dostępny od początku maja w sklepach
i w muzycznych serwisach streamingowych.

Zespół Mdou Moctara to:
Mikey Coltun – gitara basowa, produkcja.
Souleymane Ibrahim – perkusja, djembe, chórki
Ahmoudou Madassane – gitara rytmiczna, chórki
Mdou Moctar (jego prawdziwe imię to Mahamadou Souleymane) – gitara prowadząca, wokal

Tuaregowie walczyli o niepodległy Azawad

Półkoczowniczy lud Tuaregów zamieszkuje ten region Afryki od XII wieku.

Większość z nich mieszka obecnie w Nigrze, Mali, Algierii, Libii i Burkina Faso.

Francja jest uzależniona od uranu wydobywanego w tuareskich regionach Nigru do zasilania elektrowni jądrowych, które generują 78% jej energii elektrycznej.

Od 1916 r. miało miejsce co najmniej pięć powstań Tuaregów. Powstanie w latach 2007-2009 zakończyło się porażką rebeliantów.

Wielu z nich wycofało się do Libii, gdzie znaczna część dołączyła do armii pułkownika Muammara Kaddafiego.

Od czasu jego obalenia większość wróciła do Mali.

Na początku 2012 r., po zamachu stanu w Bamako, bojownicy MNLA (Narodowego Ruchu Wyzwolenia Azawadu) zajęli miasta w północnym Mali.

Gdy ofensywa się rozprzestrzeniła, rebelianci zajęli bazy wojskowe i zmusili malijską armię do odwrotu.

Pod koniec kwietnia 2012 ogłosili niepodległe państwo Azawad.

Szybko stracili oni swoje pozycje na rzecz trzech dużych grup islamskich rebeliantów i wybuchły szeroko zakrojone walki między islamistami a oddziałami malijskiej armii.

Przemoc na tle etnicznym wobec Tuaregów nasiliła się od czasu rozpoczęcia francuskiej operacji w 2013. Tysiące Tuaregów uciekło w obawie przed odwetem.

Maciej Bancarzewski