Wybory w Portugalii: konserwatyści wygrywają nieznacznie, skrajna prawica rośnie w siłę

Wyniki wyborów mogą oznaczać pierwszy rząd popierany przez skrajną prawicę od 50 lat

Konserwatyści głównego nurtu wygrali wybory w Portugalii, które odbyły się 10 marca – tuż przed socjaldemokratycznymi socjalistami. Skrajnie prawicowa Chega (tłum. Wystarczy) zyskała na popularności, a głosy lewicy znacznie spadły.

Prawicowy Sojusz Demokratyczny (AD), zdominowany przez konserwatywną Partię Socjaldemokratyczną (PSD), uzyskał 28,8% głosów. Partia Socjalistyczna (PS) uzyskała prawie taki sam wynik (28%).

PS tworzyła poprzedni rząd i rządziła od listopada 2015 roku. Premier PS Antonio Costa podał się do dymisji cztery miesiące przed wyborami, gdy policja wszczęła dochodzenie w sprawie domniemanej korupcji – na podstawie dość wątłych dowodów.

Chega uzyskała 18 procent głosów – ponad dwa razy więcej niż w 2022 roku i 15 razy więcej niż w 2019 roku. Chega zmieniła niektóre ze swoich poglądów, aby zdobyć głosy, ale pozostaje niebezpieczną skrajnie prawicową siłą.

Jej lider, André Ventura, jest byłym radnym konserwatywnej PSD. Szkolił się w seminarium. Zasłynął w krajowej telewizji komentując piłkę nożną, a jego kampanie w mediach społecznościowych koncentrują się na korupcji w rządzie i zjadliwych poglądach antyimigranckich. Chega twierdzi też, że równość płci „zaszła za daleko”.

Po raz pierwszy wybrany do parlamentu w 2019 r., domagał się niegdyś chemicznej kastracji dla niektórych przestępców. Teraz przedstawia się jako orędownik policjantów demonstrujących na rzecz wyższych płac.

Niegdyś naciskał na niemal całkowitą prywatyzację edukacji i ochrony zdrowia. Teraz jest za znacznie mniej fundamentalnymi zmianami – i obiecuje wyższe emerytury.

Ventura powiedział swoim zwolennikom: „Tej nocy w Portugalii skończyły się rządy dwupartyjne, Chega przekroczyła milion głosów w Portugalii”.

Lider PSD Luís Montenegro powiedział: „Nie znaczy nie”, gdy zapytano go, czy będzie szukał poparcia Chegi dla programu polityki probiznesowej AD w rządzie. W telewizyjnej debacie z Venturą, odrzucił Chegę jako „ksenofobicznego, rasistowskiego i demagogicznego”.

Jednak aby rządzić w parlamencie, AD będzie potrzebować sojuszy, a to może oznaczać akceptację skrajnej prawicy i jej nikczemnej polityki.

Może to oznaczać pierwszy rząd wspierany przez skrajną prawicę od 50 lat. Rewolucja w Portugalii w 1974 r. obaliła faszystowski reżim Antonio Salazara i jego następcy Marcelo Caetano.

Alternatywą są nowe wybory. Zgodnie z portugalską konstytucją musi upłynąć sześć miesięcy, zanim będzie można ogłosić kolejne głosowanie, a nowe wybory muszą odbyć się 55 dni po tym terminie. Biorąc pod uwagę, że kolejny parlament nie powstanie przed połową listopada, presja na konserwatystów, by zawarli porozumienie z Chegą, wzrośnie.

Wyniki podkreślają postępy skrajnej prawicy w dużej części Europy. W czasach kryzysu gospodarczego i politycznego, część polityków i część klasy rządzącej promuje rasistowską politykę szukania kozłów ofiarnych i nacjonalizm.

Ale głosowanie to także wyrok na PS i jej radykalnie lewicowych sojuszników. W latach 2015-2021 Blok Lewicy (BE) i Partia Komunistyczna zawarły porozumienie z PS, wspierając jej rządy, ale nie dołączając do nich. Nie zerwały go, gdy PS nadzorowało spadek poziomu życia i używało policji przeciwko strajkującym.

Udział głosów na PS zmalał z 41% w 2022 r. do 28% tym razem.

BE ma 4,4%, tyle samo co w 2022 r., a poparcie sojuszu Partii Komunistycznej spadło o 1% do zaledwie 3%.

Poparcie radykalnej lewicy dla rządów PS oznaczało, że przez lata nie było niezależnej socjalistycznej opozycji wobec zdrady klasy pracowniczej przez Costę. Jednak przez cały ten okres część lewicy (zwolennicy polityki Jeremy’ego Corbyna w Brytanii) promowała Portugalię jako przykład „faktycznie istniejącego” modelu socjalistycznego.

W rzeczywistości to skrajna prawica zyskała najwięcej. Nadszedł czas na walkę antyrasistowską i walczącą lewicę opartą na walce oddolnej.

Charlie Kimber
Tłumaczyła Patrycja Mermel

(Dane statystyczne zostały zaktualizowane)

Tags: Featured

Category: Gazeta - kwiecień 2024, Gazeta - kwiecień 2024 - 2cd.