„Lampart” jest swoistą lekcją na temat przetrwania klasy rządzącej

. | 1 czerwca 2025

Nowa adaptacja obnaża mechanizmy przetrwania starej klasy właścicieli ziemskich, ale usuwa podmiotowość chłopstwa i klasy robotniczej

Nakręcona przez Netflix adaptacja powieści Lampart tchnęła nowe życie w klasyczną powieść Giuseppe Tomasiego Di Lampedusy (1896-1957) opublikowaną pośmiertnie w 1958 roku. Oferuje ona wielowarstwowy i wizualnie bardzo wyrazisty portret klas społecznych XIX-wiecznej Sycylii.

Największa wartość serialu nie leży w jego romantycznej wielkości, ale w tym, jak obnaża mechanizmy przetrwania starej klasy właścicieli ziemskich. Pokazuje też jak ograniczona może być „burżuazyjna” rewolucja liberalna.

W swoim sercu Lampart pozostaje studium zachowania klasy udającej postęp, która wprowadza kosmetyczne zmiany, aby zachować swoją ładzę.

Don Fabrizio, grany przez świetnego Kim Rossi Stuarta, obserwuje, jak jego świat rozpada się nie w płomieniach, ale w aksamicie.

Serial Netflixa oddaje tę dynamikę z uderzającą wyrazistością. Rozszerza to, co zostało poruszone w powieści i filmie Luchino Viscontiego z 1963 roku – że historyczny „postęp” często funkcjonuje jako przetasowanie władzy.

Co najważniejsze serial podkreśla wymiar polityczny bardziej niż książka czy film z 1963 roku. Sceny pokazują rewolty chłopskie, spory o ziemię i wykalkulowane sojusze między zanikającą arystokracją a rodzącą się klasą kapitalistyczną.

Ojciec Angeliki, Don Calogero, nie jest już tylko zwykłym karierowiczem. Jest wcieleniem kapitalizmu. Jest ambitny, nastawiony na posiadanie majątku i żądny legitymizacji. Małżeństwo jego córki z Tancredim to nie romans – to fuzja klasowa.

To, co wyróżnia tę adaptację, to chęć skupienia się na strukturalnej nierówności bez jej romantyzowania. Don Fabrizio jest przedstawiony w sposób złożony – świadomy upadku swojej klasy, a jednocześnie niechętny do rezygnacji z jej dominacji.

Serial pozwala widzom zobaczyć go nie tylko jako tragiczną postać, ale także jako współwinnego w organizowaniu kontrrewolucji od wewnątrz.

Lampart nie prosi nas o rozpaczanie nad losem arystokracji, ale o przyjrzenie się temu, w jaki sposób negocjuje ona swoje przetrwanie.

Tak, chłopi i klasa robotnicza nadal nie mają wpływu na akcję serialu. Są jednak momenty, w których adaptacja Netflixa wskazuje na ich ukrytą, ale ogromną moc.

Lampart nie zapowiada rewolucji, ale pokazuje, być może wyraźniej niż kiedykolwiek wcześniej, dlaczego jest ona konieczna. Ostatecznie serial przypomina nam, że klasa rządząca nigdy nie znika po cichu – dostosowuje się, wchłania i zmienia markę. Ale studiując jej taktykę, możemy lepiej zorganizować własną.

Ta seria, przy wszystkich swoich wewnętrznych sprzecznościach, pomaga oświetlić drogę, której nie obrano – i tę, która wciąż jest nie tylko możliwa, ale i absolutnie konieczna.

Maciej Bancarzewski

Lampart sześcioodcinkowy serial produkcji włoskiej (Netflix, 2025)
Reżyseria: Tom Shankland, Giuseppe Capotondi i Laura Luchetti

W rolach głównych:
Kim Rossi Stuart jako Don Corbera, książę Fabrizio Salina
Benedetta Porcaroli jako Concetta Corbera Salina
Saul Nanni jako Tancredi Falconeri
Deva Cassel jako Angelica Sedara

Tags: Featured