Opór i zdrada w Polsce w czasie Holokaustu ? 3 książki

. | 1 listopada 2019

?Polskie Państwo Podziemne i Żydzi w czasie II wojny światowej?

Joshua D. Zimmerman stworzył kompendium wiedzy na temat relacji polsko-żydowskich podczas II Wojny Światowej, opierając się na meldunkach, raportach i wspomnieniach.

Pokazuje całą rozbieżność postaw w samej Armii Krajowej, od najwyższego szczebla do najniższego, od pomagania Żydom do ich mordowania.

Najlepszymi przykładami rozbieżności jest to, że w Warszawie, Krakowie i Lwowie Polskie Państwo Podziemne skazywało na śmierć szmalcowników. Natomiast w Okręgach Nowogrodzkim i Białostockim dowódcy AK nakazali swoim żołnierzom mordować Żydów. Ppor. Pilch nawet kolaborował z Niemcami, by uzyskać od nich broń do walki z Rosjanami (wbrew rozkazowi gen. Komorowskiego). W pierwszej połowie 1944 r. Pilch stoczył 32 potyczki z żydowskimi partyzantami, a żadnej z Niemcami.

W Armii Krajowej dopiero w 1943 r. wydano instrukcję zwalczania szmalcowników.

Polskie Państwo Podziemne

i Żydzi w czasie II wojny światowej

Tytuł oryginalny: The Polish Underground and the Jews, 1939?1945

Autor: Joshua D. Zimmerman

Tłumaczka: Magdalena Macińska

Wydawnictwo Naukowe PWN

?Sendlerowa. W ukryciu?

Anna Bikont napisała biografię poświęconej Irenie Sendlerowej, grupie ratującej Żydów w Warszawie, oraz historię niektórych ratowanych dzieci.

Sendlerowa była nieszablonową postacią ? lewicową działaczką społeczną, określającą sie- bie socjalistką i ateistką, przerażoną wzrastającą prawicą i nacjonalizmem. Na pytanie Renaty Skotnickiej-Zajd- man, co ma zrobić po drugiej stronie oceanu, odpowiadającą: ?Zabij Busha? (trwała wtedy wojna w Iraku).

Bikont, oprócz przedstawienia jej życia, skupiła się na prostowaniu historii. Sendlerowa wraz z wiekiem zmieniała fakty, dodawała postacie, których nigdy nie było. Największa kwestia sporna dotyczy tego, że w późniejszym wieku mówiła, że sama wynosiła dzieci z Getta, kiedy przez kilka dekad twierdziła, że była tylko odpowiedzialna za logistykę, a dzieci wynosił ktoś inny (Irena Schultz).

Bikont wśród kilkudziesięciu nici chwyciła i pokazała tę właściwą. Pokazała Sendlerową, która przeciwstawiła się rzeczywistości, z narażeniem życia angażowała się w ratunek ludzi wraz z 24 innymi osobami, niemogącą znieść antysemityzmu i prawicy do końca życia.

Teraz Irena Sendlerowa doczekała się należytej biografii, pomniku trwalszego od spiżu.

Sendlerowa. W ukryciu

Autor: Anna Bikont

Wydawnictwo Czarne

?Edelman. Życie do końca?

W tym roku wyszło kolejne wydanie biografii Marka Edelmana, bohatera Getta Warszawskiego i działacza socjalistycznego Bundu.

Główny głos oddano samemu Edelmanowi, opowiadając jego wywiadami z innych książek o swoim życiu. Obecne wydanie książki jest przeplatane fragmentami gazety współtworzonej przez Edelmana podczas okupacji.

Książka oddaje całe życie Edelmana, od młodego bojowca socjalistycznego biorącego udział w Powstaniu w Getcie Warszawskim do człowieka, który niestety popierał bombardowania Jugosławii przez NATO. Wszystkie blaski i cienie są w książce zawarte.

Mimo to, Marek Edelman był człowiekiem do końca życia przeciwstawiającym się faszyzmowi. Nazywał Palestyńczyków bojownikami, za co został zaatakowany przez państwo Izrael.

Gdyby dzisiaj żył, na pewno stałby wraz z nami w walce przeciwko skrajnej prawicy.

Edelman. Życie do końca

Autorzy: Witold Bereś, Krzysztof Burnetko

Wydawnictwo Agora

Jedna nić

Maj 1943 r. Powstanie w getcie warszawskim.

Niesamowite jest to, że mimo trzech różnych autorów w każdej książce obecne są te same nici.

Nieżydowscy mieszkańcy Polski byli podzieleni w sprawie stosunku do Żydów ? szmalcownicy ich wydawali, a inni ratowali. Polityka grała tu istotną rolę. Przedwojenne środowiska skrajnie prawicowe i faszystowskie, podczas okupacji nie zmieniły stanowiska wobec Żydów, wręcz ciesząc się z ich śmierci, a nawet mordując.

Wszędzie jest napisane, iż to klasa pracownicza była najbardziej pozytywnie nastawiona do Żydów i ich ratowania. Raport AK stwierdzał: ?Ta część polskiego społeczeństwa, która odczuwała współczucie dla ciężkiego losu Żydów, a więc świat robotniczy, ?jest znacznie lepiej uświadomiony [?] ? reakcje jego są najwyższe??.

Warto jak najszybciej zapoznać się z tymi książkami, by poznać prawdziwe stosunki społeczne podczas Holokaustu, wraz z osobistymi historiami bohaterów.

Mateusz Pidruczny

Tags: Featured